De corona-maatregelen hebben een negatieve impact op de volledige economie. Nu niemand weet hoelang dit alles nog zal duren, worden de niet-dringende uitgaven en investeringen zo veel mogelijk uitgesteld. Dit is jammer voor veel bedrijven, maar gelet op de huidige situatie begrijpelijk. Maar wat als u geconfronteerd wordt met een klant die zijn bestelling reeds geplaatst had en die de opdracht alsnog annuleert door te verwijzen naar de moeilijke “corona-tijden”. Ben je als ondernemer verplicht om dit zomaar te aanvaarden en wat zijn de gevolgen van de annulering?

 

Wat werd er overeengekomen?

 

Het eerste wat u in dit geval dient te doen, is te kijken naar de afspraken gemaakt in de overeenkomst met deze klant of de algemene voorwaarden (van u of van uw klant, afhankelijk van welke voorwaarden van toepassing zijn).

 

Doorgaans wordt er overeengekomen dat de bestelling door de klant niet kan worden geannuleerd. En indien dit wel het geval is, dan wordt daaraan een vergoeding gekoppeld (bv. een bepaald percentage van de prijs).

 

Als de klant volgens de gemaakte afspraken niet het recht heeft om de opdracht te annuleren, dan dient hij de bestelling in principe af te nemen. Doet hij dat niet, dan heeft u de keuze om de afname en de betaling via de rechtbank af te dwingen of, eveneens via de rechtbank, een schadevergoeding te vorderen van uw klant.

 

Wat als er niets werd overeengekomen?

 

Is er geen schriftelijke overeenkomst ondertekend of zijn er geen algemene voorwaarden, dan gelden de toepasselijke wettelijke bepalingen.

 

Levert u diensten of een product op maat?

 

Dan mag de klant de overeenkomst te allen tijde annuleren (of verbreken), op voorwaarde dat hij u vergoedt voor de reeds gemaakte kosten en de gederfde winst.

 

Betreft de levering een standaardproduct, dan dient de klant het af te nemen. Ingeval de klant dit nalaat, kan u hem daartoe verplichten of een schadevergoeding vorderen, zoals ingeval van een overeenkomst.

 

En hoe zit het met de overmacht?

 

Kan uw klant zich op de huidige situatie beroepen om de bestelling wegens overmacht te annuleren?

 

In bepaalde gevallen zal dit inderdaad mogelijk zijn.

 

Tenzij de afspraken daaromtrent duidelijk vastgelegd zijn in de overeenkomst (of de algemene voorwaarden), zullen dergelijke gevallen echter eerder beperkt blijven.

Om de overmacht te kunnen inroepen, dient de debiteur (in dit geval uw klant) immers te bewijzen dat:

 

• de uitvoering van zijn verplichting onmogelijk is geworden;

• dit niet aan hem te wijten is; én dat

• de gebeurtenis die wordt ingeroepen, bovendien onvoorzienbaar en onvermijdbaar was.

 

De tweede en derde voorwaarde zullen in de huidige situatie altijd vervuld zijn. Immers kon niemand de uitbraak van het coronavirus voorzien of vermijden.

 

Het is echter de eerste voorwaarde die eerder uitzonderlijk vervuld zal zijn.

 

Immers wordt er vereist dat de uitvoering van een verbintenis door de debiteur effectief onmogelijk is.

 

Dat het voor de debiteur moeilijker is geworden (bv. omwille van zijn financiële situatie) om zijn verplichtingen na te komen, is niet voldoende.

 

In de meeste gevallen zal uw klant dus geen overmacht kunnen inroepen om zich van de afnameverplichting te bevrijden. En indien hij alsnog de bestelling annuleert, zal hij de negatieve gevolgen daarvan moeten dragen.

 

Dat laatste dient te worden genuanceerd. De onmogelijkheid van de schuldenaar om zijn verplichtingen uit te voeren wordt beoordeeld rekening houdende met de goede trouw, het gezond verstand en de billijkheid.

 

Het is de rechtbank die bij onenigheid tussen de partijen uiteindelijk zal beslissen of er sprake is van overmacht en of de klant zijn afnameverplichting dient na te komen. In het verleden werd er reeds beslist dat een financiële en economische crisis geen overmacht vormt in hoofde van de schuldenaar. Toch kunnen de concrete omstandigheden van de zaak en de manier waarop u de uitvoering van de overeenkomst nastreeft, als onaanvaardbaar door de rechtbank worden beschouwd. In dit geval pleegt u “rechtsmisbruik” en riskeert u dat uw vordering wordt afgewezen en u de gerechtskosten dient te dragen.

 

Wat dient u concreet te doen?

 

Als uw klant zijn bestelling onrechtmatig annuleert en u daar niet mee akkoord gaat, dient u hem in gebreke te stellen om alsnog over te gaan tot de afname. U dient ook de gevolgen van zijn weigering te vermelden en hem een (korte) termijn te geven om zijn verplichtingen na te komen. Doet hij dat niet, dan is de volgende stap een gerechtelijke procedure.

 

Wanneer uw klant zijn bestelling mag annuleren, dient u hem een afrekening van de gemaakte kosten en de gederfde winst over te maken. Betaalt hij niet vrijwillig, dan kan u naar de rechtbank om dit aan te vechten.

 

Een gerechtelijke procedure opstarten blijft in elk geval geen ideale oplossing. Enerzijds dient u steeds rekening te houden met het procedurerisico (m.a.w. het risico dat u ondanks alles toch verliest) en anderzijds moet u rekenen op een duur van minstens 6 maand en kost het voeren van een procedure u zowel een financiële als emotionele investering.

 

Is er een (beter) alternatief?

 

Wij geloven van wel, althans in de meeste gevallen!

 

Probeer het eens op een andere manier aan te pakken. Annuleert uw klant zijn bestelling, bel hem dan even op en luister naar hem, ook al gaat t u niet akkoord met de initieel door uw klant opgegeven reden tot annulering. Misschien is uw klant inderdaad op dit moment niet in de mogelijkheid om zijn verplichtingen na te komen? Als u, wars van de juridische realiteit en uiteraard binnen de grenzen van uw eigen mogelijkheden, begrip toont voor zijn situatie en samen naar een oplossing probeert te zoeken, dan zal u naar alle waarschijnlijkheid een positief resultaat bereiken.

 

Zelfs indien de oplossing erin bestaat dat u de annulering zonder meer aanvaardt hoewel u deze juridisch gezien misschien kan betwisten, dan nog kan deze beslissing op lange termijn positieve gevolgen hebben. Uw klant zal immers niet vergeten hoe u hem in de moeilijke periode tegemoet bent gekomen. Het zal hem mogelijk ook stimuleren om uw diensten of producten bij derden aan te bevelen.

 

Twijfelt u nog over de te ondernemen stappen of heeft u hulp nodig om tot een akkoord te komen met uw klant?

 

We helpen u graag verder!